Niektórzy twierdzą, że bez niej nie ma prawdziwego roweru górskiego. Jeszcze dwa sezony temu powiedzielibyśmy „enduro”, ale i lżejsze kategorie górskiej turystyki nie mogą się bez tego elementu obyć. Sztyca o regulowanej wysokości położenia siodła jest dzisiaj oczywistością i jedynie budżetowe wersje fulli jej nie mają.
Na rynku cały czas dostępne są dwie zasadnicze jej odmiany: z wewnętrznym i zewnętrznym doprowadzeniem przewodu sterującego. W kilku krokach przedstawimy, jak porządnie i szybko ją zamontować w rowerze, na przykładzie sztycy KS Integra ze sterowaniem mechanicznym. Dostępnych jest także wiele jej tanich odpowiedników z chińskiego serwisu zakupowego i jest to generalnie najtańsza opcja, by rower przerobić w tym kierunku (co nie znaczy, że najlepsza). Osobnym zagadnieniem są sztyce ze sterowaniem hydraulicznym (np. Rock Shox Reverb). Są one wstępnie złożone, czasem przewód można zdemontować bez ryzyka zapowietrzenia układu, ale najlepiej taką operację zostawić do wykonania w serwisie rowerowym, dysponującym odpowiednimi narzędziami i zestawami do odpowietrzania i skracania przewodów hydraulicznych. Sztyce sterowane linkami od przerzutek są zdecydowanie prostsze w montażu i regulacji. Niektóre rowery, szczególnie starsze, nie są też przystosowane do montażu sztyc prowadzonych wewnętrznie.
Montaż
1. Sprawdź, czy masz wszystkie potrzebne elementy w zestawie ze sztycą. W pudełku powinny się znaleźć, poza samym wspornikiem: manetka, linka razem z przewodem, odpowiednie zakończenia. To absolutne minimum. Następnie zabierz się za demontaż starej sztycy, wysuń ją z ramy i odkręć siodło z jarzma.
2. Zsuń chwyt z kierownicy, prawy lub lewy, i załóż manetkę w takim miejscu, z którego będzie się ją wygodnie obsługiwało. Czasami trzeba pójść na kompromis, jakaś zgoda między manetką biegów i dźwignią hamulca na pewno istnieje. Obejma manetki może być też dzielona, co ułatwia sprawę.
3. Zamontuj nową sztycę w ramie i ustaw rower na podłodze. Ustaw maksymalną wysokość siodła (sztyca powinna być w swoim górnym położeniu).
4. Czas na odmierzenie pancerza linki sterującej. Rozpocznij od punktu mocowania przy sztycy, następnie poprowadź go aż do manetki, uwzględniając zapas potrzebny do swobodnego skrętu kierownicy. Dodaj jeszcze kilka centymetrów. Dotnij pancerz, zamontuj końcówki.
5. Przeprowadź linkę sterowania przez manetkę, a następnie przez pancerz. Na tym etapie możesz osadzić linkę w ramie, zwłaszcza jeśli masz wewnętrzne przelotki (jak to zrobić, pokazywaliśmy w poprzednim Bike’u). Jeśli twoja rama ich nie ma, mało tego, nie ma żadnych dodatkowych przelotek, przymocuj pancerz opaskami zaciskowymi. Ramę możesz ochronić przed pancerzem naklejkami. Osadź drugi koniec pancerza w oporniku sztycy.
6. W naszej modelowej sztycy linka ma specjalny opornik, zakręcany śrubą imbusową 2 mm. To, na jakiej wysokości go ustawimy, wpływa na jakość pracy sztycy. W instrukcji podane są dokładne odległości, na jakich należy śrubkę przymocować, ale da się to zrobić „na oko”. Dźwignia uruchamiania sztycy KS Integra ułatwia taką operację. Wystarczy linkę przeciągnąć przez opornik, osadzić go w jego miejscu na dźwigni i dokręcić śrubę regulacyjną. Na tym etapie sztyca powinna już poprawnie funkcjonować, ale zakładamy wariant pesymistyczny – coś nie działa.
7. Sprawdź prowadzenie przewodu, powinien iść po łagodnych łukach. Większość sztyc dziwnym trafem jest wrażliwa na położenie linki i ewentualne zakrzywienia pancerza. Jeśli plastikowe zakończenie pancerza przy sztycy łatwo ulega pęknięciu, wybierz metalowe. Jeśli linka ma zbyt duży luz, nie będzie w stanie odpowiednio mocno aktywować dźwigni w sztycy. Możesz jeszcze raz skorygować jej naciąg przy oporniku lub, jeśli producent dostarczył taki element, użyć śruby baryłkowej przy krzywce w okolicy manetki.
8. Skoro sztyca działa „na sucho”, sprawdź pierwszy łuk pancerza w okolicy łączenia górnej rury ramy z rurą podsiodłową. To krytyczne miejsce, w którym po opuszczeniu siodła na minimalną wysokość nagle pojawia się zbyt dużo pancerza. Czasem lepiej nie mocować linki na sztywno w tym miejscu, ale pozwolić jej się przesuwać tak, aby pancerz mógł niejako schować się w ramie i nie być narażonym na złapanie przez tylną oponę w czasie jazdy. Zamontuj siodło. Sprawdź jeszcze całość, zanim wyjedziesz w prawdziwe góry, uginając zawieszenie najbardziej, jak się da.
Konserwacja
Linkę sztycy smaruj tak samo jak linki przerzutek. Najlepiej korzystaj z linek ze stali nierdzewnej – dłużej wytrzymają jazdę w deszczu niż ich tańsze o kilka złotych odpowiedniki. Jeśli nie wiesz, jaką linkę masz w zestawie, po prostu kup nową.
