Poradnik: Docieranie klocków hamulcowych

Dokładne dotarcie (ang. bed-in) w sposób decydujący wpływa na działanie systemu hamulcowego. Niektóre okładziny zachowują się tu niczym księżniczka na ziarnku grochu. Jak na część mającą wpływ na bezpieczeństwo to trudne do zaakceptowania.

Okładziny, które nie zostały właściwie dotarte, w lepszym wypadku będą wykazywały tendencje do piszczenia albo ekstremalnie szybkiego zużycia, w gorszym do niespodziewanej utraty mocy hamulców i w najgorszym skończą się bolesnym lotem w objęcia przyrody. Do tego fenomenu, zwanego „initialfading”, prowadziło wiele z tajemniczych przypadków usterek hamulcowych w przeszłości, przynajmniej w wypadku okładzin organicznych.

Fading i tworzenie się bąbli gazowych

Jako „fading” określa się spadek skuteczności hamowania w wysokich temperaturach. W szczególności dotyczy to hamulców MTB z okładzinami organicznymi, trapionych przez fading pierwotny („initialfading”). Od pewnej określonej temperatury nieutwardzone składniki mieszanki okładzin zaczynają przechodzić w stan gazowy. Przy tym siła hamowania gwałtownie spada, choć klamka pozostaje twarda. Także powiększona siła nacisku nie jest w stanie skompensować tego efektu. Stan ten utrzymuje się tak długo, aż substancje lotne zostaną odgazowane z okładziny. Dopiero później klocki uzyskują swoją pełną skuteczność.

Rozróżnić trzeba tworzenie bąbli gazowych, które jest równie niebezpieczne. Gdy płyn hamulcowy zaczyna się gotować, w przewodach tworzy się bąbel gazowy. Przy kolejnej próbie hamowania niewielki skok ruchu w klamce nie wystarcza, by ścisnąć bąbel gazu, i dźwignia dosłownie opada na kierownicę. Uwaga! Po przerwie gorąca tarcza może nagrzać mocno zacisk, przede wszystkim wtedy, gdy hamulec jest zaciśnięty. Przed dalszą jazdą należy przeprowadzić test, pompując klamkę, tym samym zapewniając skuteczne działanie hamulców.

W związku z tym, że problem ten ponownie może wystąpić z dużym opóźnieniem, zapomina się o nim. Niektórzy producenci najwyraźniej wiedzą o tym ważnym dla bezpieczeństwa problemie i oferują okładziny proste w obsłudze, zabezpieczone przed nim. Ale zdecydowanie nie wszyscy.

Dotarcie. Jak zrobić to właściwie?

Okładziny organiczne, które przez producenta zostały potraktowane termicznie, nie powinny już być odgazowywane. Można wówczas zrezygnować z drugiej części naszych zabiegów. Poza tym cała procedura przebiega następująco:

1 Hamowanie umiarkowane

Okładziny i tarcze hamulcowe najpierw muszą zostać dotarte. Na łagodnym zjeździe pozwalamy klockom lekko trzeć o tarcze. Końcowy proces większość producentów opisuje w podobny sposób – 30 umiarkowanych hamowań ze średniej prędkości (ok. 30 km/h) praktycznie do zatrzymania, i to tak długo, aż skuteczność hamulców nie będzie zauważalnie wzrastać.

2 Prowokowanie odgazowania

Aby tego dokonać, tak długo zaciskamy i szlifujemy hamulec (pojedynczy) na długim, stromym zjeździe (będzie naprawdę gorący), aż jego skuteczność znacząco spadnie. Dopiero wówczas okładziny są optymalnie dotarte, odporne na zużycie i wytrzymałe. Klocki spiekane i większość półmetalicznych nie zawierają z reguły lotnych rozpuszczalników, albo bardzo niewiele, ale często wymagają bardzo wysokich temperatur, by wytworzyć nośną warstwę cierną.